چرخش فرهنگی در جغرافیا و تأثیرات آن بر رشتۀ جغرافیای سیاسی

Authors

  • احمدی, سید عباس گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
Abstract:

مقدمه: چرخش فرهنگی مجموعه‌ای از تحولات فکری است که از اواخر دهه 1980 حوزه صلاحیت رشته جغرافیا را گسترده‌تر کرده و منجر به محوری شدن مسائل فرهنگی در جغرافیای انسانی شده است. دو نوع چرخش فرهنگی وجود دارد. نوع اول اشاره به نظریه‌پردازی در مورد جهان دارد؛ درحالی‌که در نوع دوم، فرهنگ به‌عنوان «یک شیوه تفکر و دانستن» در نظر گرفته می‌شود.   اهداف: با توجه به اهمیت بحث چرخش فرهنگی برای رشته جغرافیای سیاسی و با توجه به وجود خلاء ادبیات فارسی در این زمینه، مقاله حاضر به بررسی تأثیرات چرخش فرهنگی بر رشته جغرافیای سیاسی می‌پردازد. مواد و روش‏ها: این مقاله از روش «توصیفی - تحلیلی» استفاده می‌کند. با توجه به ماهیت موضوع روش گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه‌ای و اینترنتی است. به‌این‌ترتیب که اطلاعات موردنیاز از کتاب‌ها و مقالات استخراج و طبقه‌بندی‌شده و سپس به شیوه کیفی، به تجزیه‌وتحلیل آن‌ها پرداخته‌شده است. نتیجه‏ گیری: در جغرافیای سیاسی متأثر از فرهنگ، «سیاسی» معنایی فراتر از معنای متعارف سیاست رسمی می‌یابد. در این زمینه جغرافیای سیاسی به تشخیص و نشان دادن تأثیرات متقابل «نشانه‌ها» و «نمادهای» فرهنگی از یک‌سو و «اعمال سیاسی» از سوی دیگر می‌پردازد و به‏ویژه بر «معنا» و نزاع بر سر معنا و گفتمان تمرکز می‌شود. چرخش فرهنگی سه تأثیر عمده بر رشته جغرافیای سیاسی داشته است، اول، صورت‌بندی مجدد مفاهیم و موضوعات رشته جغرافیای سیاسی بر اساس لنز فرهنگی؛ دوم، تمرکز بر موضوعات جدیدی مانند سیاست فرهنگی که تا قبل از دهۀ 1980 موردتوجه نبودند؛ و سوم، توجه به فرهنگ ازنظر تولید دانش جغرافیای سیاسی. در این زمینه به‌نقد و تحلیل ساخت اجتماعی دانش توسط گروه‌های اجتماعی قرارگرفته در متن‌های زمانی- مکانی خاص و فرهنگ‌های خاص پرداخته می‌شود. به‏ عبارت ‏دیگر یک ارزیابی از دانش جغرافیای سیاسی بر اساس فرهنگ افرادی که این دانش را تولید کرده‌اند، انجام می‌شود

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جغرافیا و سیاست در فرایندی نوین نگاهی به برخی مفاهیم در جغرافیای سیاسی و ژئوپولیتیک

این مقاله تلاش دارد که با توجه به فزونی گرفتن ناگهانی نوشته های جغرافیای سیاسی و ژئوپولیتیک در ایران و اهمیت فزونی گیرنده انتقال درست مفاهیم جغرافیای سیاسی و ژئوپولیتیک در محیط دانشگاهی ایرانی‘ پاره ای ا زمفاهیم در این مقوله را مورد بحث و بررسی قرار دهد. در این برخورد تلاش شده است تا با بررسی برخی از مفاهیم مطرح در جغرافیای سیاسی و ژئوپولیتیک کنونی‘ تعاریف کوتاهی از هر یک از این مفاهیم به دست د...

full text

جستاری پیرامون مسئلۀ قانون در جغرافیا با تأکید بر جغرافیای سیاسی

مسئلة قانونمندی در جغرافیا از دیرباز موضوع مجادلات بسیاری بوده و در سطحی گسترده‌‌تر در حوزة فلسفة علوم طبیعی و اجتماعی مطرح شده است. در حوزة علوم اجتماعی، همواره دو رویکرد در زمینة قانونمندی این علوم وجود دارد. در برخی مکاتب با اتکا به رویکرد رئالیستی، بر همانندی علوم طبیعی و اجتماعی اصرار شده است، اما مکاتب ایدئالیستی، علوم اجتماعی را متفاوت از علوم طبیعی می­دانند و قانونمندی این علوم را انکار...

full text

جغرافیا و سیاست در فرایندی نوین نگاهی به برخی مفاهیم در جغرافیای سیاسی و ژئوپولیتیک

این مقاله تلاش دارد که با توجه به فزونی گرفتن ناگهانی نوشته های جغرافیای سیاسی و ژئوپولیتیک در ایران و اهمیت فزونی گیرنده انتقال درست مفاهیم جغرافیای سیاسی و ژئوپولیتیک در محیط دانشگاهی ایرانی‘ پاره ای ا زمفاهیم در این مقوله را مورد بحث و بررسی قرار دهد. در این برخورد تلاش شده است تا با بررسی برخی از مفاهیم مطرح در جغرافیای سیاسی و ژئوپولیتیک کنونی‘ تعاریف کوتاهی از هر یک از این مفاهیم به دست د...

full text

جغرافیا و کارکردگرایی با تاکید بر جغرافیای روستایی

بررسی کارکردی یکی از ابعاد سه گانه مطالعه یک پدیده (علاوه بر ساختار و تاریخ ) به شمار می رود. نگرش به یک پدیده از زاویه کارکردی و تعمق در آنها بر این مضمون باعثپیدایش مکتب کارکردگرایی در مباحث علمی شد. زمینه پیدایش این مکتب در علوم اجتماعی مغرب زمین به وجود آمد و سپس این تفکر در علوم دیگر ب هویژه در جغرافیا تعمیمیافت. این مقاله می کوشد تا ضمن بررسی مفهوم کارکردگرایی، سابقه شک لگیری و انواع کارک...

full text

جرایم سازمان‌یافته؛ مفهوم، مدل‌ها و تأثیرات آن بر ثبات سیاسی

چندی است که در تجزیه و تحلیل‌های نوین راهبردی به موضوع جرایم سازمان‌یافته به عنوان یکی از تهدیدات امنیتی پرداخته می‌شود. هر چند در اکثر این موارد ارجاعی به سوابق اصلی و جایگاه این موضوع در حوزه علوم اجتماعی و نیز علم حقوق صورت نمی‌گیرد و اکثر آنها از عمق لازم برخوردار نبوده و وارد مباحث فنی این موضوع نمی‌شوند، اما این امر نشان می‌دهد که تحلیل‌گران مطالعات امنیتی، به تدریج به ضرورت توجه به آن پی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 33  issue 3

pages  58- 72

publication date 2018-12

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023